Radioterapia, będąca jedną z najczęściej stosowanych metod leczenia nowotworów, może wpływać nie tylko na chore komórki, ale także na zdrowe tkanki. Skutkiem tego mogą być różnego rodzaju dolegliwości układu pokarmowego, utrata apetytu oraz znaczne osłabienie organizmu. Właściwie skomponowana dieta stanowi istotny element wsparcia leczenia onkologicznego, pomagając organizmowi w regeneracji i zmniejszając ryzyko powikłań. Podczas terapii radiacyjnej organizm narażony jest na zwiększony stres oksydacyjny oraz osłabioną odporność.
Odpowiednie odżywianie pomaga poprawić tolerancję na leczenie, wspiera układ odpornościowy, przyczynia się do szybszej regeneracji tkanek oraz zmniejsza ryzyko wystąpienia niedożywienia, które może pogorszyć rokowania terapeutyczne. Dlatego plan żywienia powinien być dostosowany do indywidualnych potrzeb, lokalizacji leczonego obszaru oraz aktualnego stanu pacjenta.
Produkty zalecane podczas leczenia radioterapią
W trakcie radioterapii zaleca się spożywanie produktów lekkostrawnych, bogatych w składniki odżywcze i dobrze tolerowanych przez układ pokarmowy. Dieta powinna być zróżnicowana i dostarczać odpowiedniej ilości białka, węglowodanów, tłuszczów, witamin i składników mineralnych. Białko, jako budulec organizmu, jest kluczowe w procesie regeneracji komórek oraz zapobieganiu utracie masy mięśniowej. Wskazane są:
-
chude gatunki mięsa (np. drób, cielęcina),
-
ryby, jaja, a także fermentowane produkty mleczne, zawierające naturalne probiotyki,
-
gotowane warzywa i owoce o niskiej zawartości błonnika,
-
produkty zbożowe z drobnoziarnistych kasz, makaronów i jasnego pieczywa,
-
zdrowe tłuszcze roślinne, np. olej lniany lub oliwa z oliwek.
Spożycie wyżej wymienionych produktów może złagodzić objawy wynikające z leczenia oraz dostarczyć organizmowi potrzebnej energii.
Jak radzić sobie z dolegliwościami żołądkowo-jelitowymi dzięki diecie
Jednym z częstych skutków ubocznych radioterapii są zaburzenia pracy przewodu pokarmowego – jak biegunki, nudności, wzdęcia czy utrata apetytu. W takich przypadkach dieta pełni funkcję terapeutyczną, łagodząc dolegliwości i poprawiając komfort życia w trakcie leczenia. Kluczowa jest modyfikacja konsystencji potraw – najlepiej sprawdzają się dania półpłynne, gotowane, rozdrobnione lub miksowane.
W przypadku nudności wskazane jest spożywanie małych porcji, ale częściej – nawet co 2–3 godziny. Pomocna może być także chłodna temperatura posiłków i unikanie intensywnych zapachów. W razie biegunek ważne jest ograniczenie błonnika nierozpuszczalnego (np. z surowych warzyw, pełnoziarnistego pieczywa) oraz zadbanie o odpowiednie nawodnienie organizmu, najlepiej za pomocą naturalnych izotoników i lekkich zup.
Unikanie pokarmów nasilających skutki uboczne radioterapii
Pewne grupy produktów mogą nasilać objawy niepożądane związane z leczeniem. Ich ograniczenie lub tymczasowe wyeliminowanie z codziennego jadłospisu może zmniejszyć ryzyko zaostrzenia dolegliwości. Do produktów, których warto unikać, należą przede wszystkim te ciężkostrawne, tłuste i wzdymające. Nie zaleca się spożywania:
-
potraw smażonych i mocno przyprawionych,
-
surowych warzyw kapustnych i strączkowych,
-
napojów gazowanych
-
produktów wysoko przetworzonych zawierających konserwanty, sztuczne barwniki i nadmierną ilość soli,
-
napojów z kofeiną i alkoholu.
Wykluczenie tych produktów powinno być jednak zawsze skonsultowane ze specjalistą w zakresie żywienia klinicznego, aby uniknąć niedoborów i zapewnić pełnowartościowe żywienie.
5. Praktyczne wskazówki żywieniowe dla pacjentów poddawanych radioterapii
Z punktu widzenia praktycznego, najważniejsze jest indywidualne podejście do potrzeb żywieniowych pacjenta. Należy monitorować zmiany w apetycie, wagę ciała, tolerancję poszczególnych pokarmów oraz samopoczucie po posiłkach. Posiłki warto przygotowywać w spokojnych warunkach, unikać pośpiechu oraz zadbać o odpowiednią estetykę serwowania, co również może poprawić apetyt.
Zaleca się jedzenie mniejszych porcji, ale w regularnych odstępach czasu. Posiłki powinny być świeżo przygotowane i lekkostrawne. W przypadku wystąpienia problemów z przełykaniem lub suchością w ustach pomocne mogą być dania papkowate, kisiele, budynie czy koktajle mleczno-owocowe o łagodnej konsystencji. Warto również prowadzić dzienniczek żywieniowy, co ułatwi identyfikację produktów powodujących nasilenie objawów.
Artykuł powstał przy współpracy z malgorzata-kraszkiewicz.pl.
Powyższe informacje należy traktować jedynie jako informacyjno–edukacyjne. Treści te i porady w nich zawarte nie mogą zastąpić bezpośredniego kontaktu z lekarzem i nie powinny być uznawane za profesjonalną poradę.
Artykuł sponsorowany
